Herman Damveld, 23 november 2024

 

De Eemshaven staat al vanaf 1977 op de lijst voor de bouw van kerncentrales.¹ In 2021 schrapte de Tweede Kamer deze locatie van de lijst. De vorige regering heeft het besluit van de Tweede Kamer echter niet uitgevoerd. De huidige regering stelde op 22 november 2024 dat de Eemshaven wel geschikt is én dat ze zal onderzoeken of er ruimtelijke belemmeringen zijn waardoor een kerncentrale niet kan. Volgend jaar horen we meer.

 

De Tweede Kamer nam op 10 maart 2021 met 95 tegen 54 stemmen een SP-motie aan om de Eemshaven van de lijst te schrappen; VVD, CDA en SGP waren tegen.² Op 11 november 2023 stelde minister Jetten (D66): “Hans Vijlbrief is bezig dat vast te leggen in de wet. Daar kan dan dus geen grootschalige kerncentrale komen. Groningen is genoeg wingewest geweest.”^{3 4} Op 23 februari 2024 kondigde de regering aan deze locatie definitief van de lijst te halen.⁵ Provinciale Staten Groningen besloot op 5 juni 2024 de bouw van een kerncentrale niet alleen in de Eemshaven maar in heel Groningen uit te sluiten.⁶

Op 11 september 2024 konden we in door minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei (VVD) gepubliceerde stukken lezen: “Naar verwachting zal in 2024 de locatie Eemshaven vervallen en ook als zodanig aangepast worden in het vigerende Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).”⁷ Daarmee leek de Eemshaven definitief af te vallen, maar op 22 november 2024 besloot de minister wat anders. Toen stuurde ze een brief naar de Tweede Kamer over de bouw van nieuwe kerncentrales. Daarin ging het ook over de Eemshaven. De minister schreef dat de Eemshaven “voldoet aan de kenmerken voor de vestiging van kerncentrales. Er is een hoogspanningsnet, er is beschikbaarheid van koelwater, er zijn geen grote bevolkingsconcentraties in de directe omgeving en er zijn voldoende toegangswegen voor rampenbestrijding.” Ook laat Hermans onderzoeken of er “binnen de Eemshaven locaties zijn die als kansrijk aangemerkt kunnen worden” en “zal met de provincie, gemeente en havenbedrijf in contact worden getreden om eventuele ruimtelijke belemmeringen nader te onderzoeken.”⁸ Hier geeft de minister aan dat rekening gehouden moet worden met een ernstige ramp met de te bouwen kerncentrale, want anders waren de toegangswegen voor rampenbestrijding niet nodig.

Aan de andere kant wil de minister de locatie Eemshaven schrappen. Een citaat: “Tot slot zet het kabinet het beleid om de Eemshaven te schrappen als waarborgingslocatie door. Dit is eerder vastgesteld in het Programma Energiehoofdstructuur (PEH). (…) Het voorstel voor deze wijziging wordt in de loop van volgend jaar aan de Kamer voorgelegd.”⁹ Maar de Tweede Kamer kan deze wijziging afkeuren, zodat de Eemshaven op de lijst blijft staan.

 

De provincie Groningen en de gemeente Het Hogeland willen geen kerncentrale in de Eemshaven. Dat lieten ze per kerende post weten aan de minister: “De minister wil naar de Eemshaven kijken. Dit ondanks het recente beleid van het kabinet om de Eemshaven te schrappen als locatie voor een kerncentrale. Provincie en gemeente vinden dit ongepast. Met het toch meenemen van de locatie Eemshaven lijkt het alsof het belang van de procedure belangrijker is dan de maatschappelijke realiteit in Groningen.”¹⁰

Voor meer informatie over kernenergie zie “Wetenswaardigheden kernenergie, kernafval en energie” op deze site.

 

De precieze locatie voor een kerncentrales aan de Eemshaven is ook bekend. Dat is volgens de nota ‘Vestigingsplaatsen voor kerncentrales’ van 27 januari 1986: “Het terrein (…) op het EGD-terrein tussen de gasgestookte eenheid en het schakelstation Robbenplaat.”¹¹ Zie figuur 1. EGD was het vroege Noordelijke energiebedrijf.