/HGO/logo.jpgHoud Groningen Overeind!

Versterking woningen in aardbevingsgebied Groningen vaak onnodig

 
24 maart 2020, Herman Damveld
 
“De versterking van woningen in het Groninger aardbevingsgebied is vaak onnodig. Mede door het stoppen van de gaswinning uit het Groningen-veld over twee en een half jaar is de noodzaak tot slopen en nieuwbouw achterhaald.” Dat stelde prof. dr. ir. Mick Eekhout, emeritus hoogleraar bouwkundige ontwikkeling van de TU Delft. Eekhout is lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW). Hij organiseerde vanuit de KNAW op 24 maart in Groningen het avondcongres “Aardbevingsbestendige woningen”, waarvan de lezingen nu al beschikbaar zijn omdat de universiteit gesloten is (te downloaden via www.mickeekhout.nl).

(Het artikel is nog niet beschikbaar op de website. Download hier het pdf-bestand.)
Eekhout heeft onderzocht hoe de normen voor de versterking tot stand zijn gekomen. Het gaat dan om de Nationale Praktijk Richtlijn (NPR). De eerste versie daarvan dateert niet van het begin van deze eeuw, toen er al zwaardere aardbevingen waren, maar van 2015, drie jaar na de aardbeving bij Huizinge. Officieel heet de richtlijn NPR 9998 versie 2015. Deze richtlijn is opgesteld door “ingenieurs met een hoog theoretisch gehalte,” stelt Eekhout, “maar zonder veel ervaring in de praktijk en ook geen bouwers en gebruikers, zoals meestal bij het opstellen van nieuwe normen. Het is een richtlijn voor de praktijk, maar niet vanuit de praktijk. Het is een gedegen maar experimenteel begin in het luchtledige van praktijkkennis.”
Het uitgangspunt hierbij was een maximaal te verwachten sterkte van aardbevingen van 5.5 op de schaal van Richter, zo’n tachtig keer zo zwaar als de aardbeving bij Huizinge in augustus 2012. Op grond van dit uitgangspunt wordt berekend of een huis al dan niet versterkt moet worden. De uitkomst van die berekening heet een versterkingsadvies (VA).
Eekhout stelt hierover: “Verschillende veiligheden worden in de NPR van 2015 in de VA’s op elkaar gestapeld. Dat is niet onlogisch als men nog weinig weet, maar met voortschrijdend inzicht worden die veiligheden steeds realistischer, dus kleiner. Normaliter hebben bouwconstructies een veiligheid van 1,6 ten opzichte van een breuk van het materiaal. Voor Groningen is een aantal veiligheden los van elkaar genomen. In totaal kan men dan ver boven de normale veiligheid van 1,6 uitkomen. Dat zijn we in de bouw niet gewend. Daar is een totaal van 1,6 aanvaardbaar.” Daarom vraagt Eekhout zich verbaasd af: “Dit soort met elkaar vermenigvuldigde veiligheden is er aan de hand in de VA’s. De uitkomst van de VA’s op basis van de NPR van 2015 is immers dat 50% van de geanalyseerde woningen gesloopt en herbouwd moet worden! In Appingedam zei een trotse burgemeester me in de herfst van 2017 zelfs 80%! Ik denk dan: waar is het zelfreinigend vermogen bij dit soort opdrachten? Denken we nog aan het grotere beeld?”
De NPR van 2018 gaat uit van een maximale aardbeving van 5.0 op de schaal van Richter. Samen met de nieuwe seismische dreigingskaarten van 2018 heeft dit in Loppersum al geleid tot een verlaging van de grondversnelling tussen 2015 en 2018 tot een derde van de eerdere dreiging. “Naar verwachting zal dat ook elders in de provincie het geval zijn. Dat zijn publieke cijfers”, stelt Eekhout en vervolgt: “Dit leidt daarom tot lichtere maatregelen in de versterkingsadviezen. Kennelijk zijn de eerste adviezen zwaar conservatief en overtrokken. In het licht van voortschrijdend inzicht zijn ze daarom onnodig. De investeringen in de versterkingsanalyses op basis van de NPR 2015 worden twijfelachtig. Maar als de overheid of de Nationaal Coördinator Groningen belooft te gaan versterken op basis van die achterhaalde advies, dan gaan zij daarop verder.” De instanties handhaven het eenmaal vastgestelde advies, kunnen we concluderen. Eekhout hierover: “Bewoners dienen wel te weten dat hun versterkingen onnodig zijn, dat ze altijd al veilig waren. De overheid probeert de opstandigheid van de Groningers ontstaan door de veel te trage afhandeling van schades, te dempen door aan de eerste groepen (zogenaamde batches) versterkingen te werken, ook al zijn die berekend op te zware belastingen volgens de NPR uit 2015. Immers, op grond van de NPR uit 2018 en zeker op grond van de toekomstige NPR van 2023 zullen die versterkingen veel lichter of onnodig blijken te zijn.”
Als oplossing noemt Eekhout “een vlucht voorwaarts via het ontwerpen van een nieuwe NPR 2023. In dat jaar stopt de gaswinning uit het Groningen-veld, zodat de aardbevingen logischerwijs zullen afnemen en de versterkingsanalyses op grond van de NPR 2023 weer lager zullen zijn. Hopelijk zullen de Noordoost-Groningse gebouwen na 2023 met een licht regime van versterken permanent bestendig zijn tegen toekomstige bevingsgevolgen van de Groningse ondergrond nadat de gaswinning gestopt is.”
© 2023 Houd Groningen Overeind                                                                     HGO maakt gebruik van Sitemagic CMS