De regering is van plan te zorgen voor een veilige en permanente opslag van kernafval en wil 5 miljard euro reserveren voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales. Rond de zomer komt de regering met een stappenplan hiervoor. Of daarmee de Eemshaven of de zoutkoepels in Noord-Nederland weer in beeld komen voor kerncentrales dan wel voor opslag van kernafval, is onbekend. Laat staan dat het gaat over de vraag of het ethisch verantwoord is om kernafval te maken dat een miljoen jaar gevaarlijk blijft.
Al 46 jaar is er een discussie over kernenergie in Nederland. Een besluit is echter nooit genomen. De VVD, D66, het CDA en de CU hebben op 15 december 2021 een nieuwe voorzet gegeven. Volgens het coalitieakkoord gaat het nieuwe kabinet zorgen “voor veilige, permanente opslag van kernafval.” Ook zet het kabinet “de benodigde stappen voor de bouw van twee nieuwe kerncentrales” en reserveert daarvoor “5 miljard euro.”
1 Rob Jetten, minister voor Klimaat en Energie, kondigde op 14 maart 2022 aan rond de zomer met een vervolgplan te komen.
2 Ik verwacht dat de opslag van kernafval in zoutkoepels daarin ook aan de orde zal komen. Ook in Nederland moet immers in 2050 een eindopslag van radioactief afval in bedrijf zijn, bepaalde de Europese Commissie op 2 februari 2022.
3 Kan dit binnen 30 jaar? Drie voorbeelden uit een lange lijst. In Duitsland werd in 2020 de zoutkoepel Gorleben ongeschikt verklaard na onderzoek vanaf 1977, dus gedurende 43 jaar.
4 Zweden werkt vanaf 1983 aan een definitieve opslag van het kernafval.
5 De opslag is nu, 39 jaar later, nog niet gerealiseerd.
6 Zwitserland werkt vanaf 2008 aan de eindberging. De planning is dat in 2060, na 52 jaar voorbereiding, met de opslag kan worden begonnen.
7 Kortom, om in het jaar 2050 een eindberging voor radioactief afval in bedrijf te hebben is haast geboden. De zoutkoepels in Noord-Nederland komen daarmee weer op de agenda.
Meestal ging de discussie over feiten, maar ook waarden en ethische kwesties zijn van groot belang. Wat betekent veiligheid en hoe beoordeelt men of kernenergie veilig genoeg is? Is het normaal om kernafval te maken dat een miljoen jaar gevaarlijk blijft?
8 Of is dit een uiting van onverantwoordelijk gedrag? Welke ethische kwesties spelen hierbij een rol? Moet eerst aangetoond worden dat opslag in Nederlandse zoutkoepels echt veilig is, voordat besloten kan worden tot de bouw van nieuwe kerncentrales?
Welke feiten zijn van belang als het om kernenergie gaat en wie bepaalt of iets een feit is? Hoe verliep de ramp met de kerncentrale in Tsjernobyl in 1986? Kan zoiets ook hier gebeuren? Waarom is kernenergie niet CO2-vrij?
Sinds kort komt nadrukkelijk aan de orde wat energie is, hoeveel energie Nederlanders gebruiken en wat de gevolgen daarvan zijn voor mens en milieu. Voor wat allemaal mogelijk en ook op korte termijn uitvoerbaar is, verwijs ik naar recente publicaties van de stichting Urgenda en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). Daarin staan tientallen oplossingen met veel ervaringscijfers, inzichten en aansprekende voorbeelden.
9 10 11 12 13Vanaf 1976 heb ik de literatuur over (kern)energie zo goed mogelijk bijgehouden en bewaard. In dit rapport bespreek ik een groot aantal thema’s rond kernenergie met het accent op de tijdelijke en definitieve opslag van kernafval. Dit alles met een uitgebreide literatuurlijst om het voor een ieder mogelijk te maken om de juistheid van de door mij gebruikte gegevens na te gaan.