Herman Damveld

11 februari 2025 (bijgewerkt 6 april 2025)

 

Nederland heeft vanaf 1960 licht- en middelradioactief afval in de oceaan gedumpt.¹ Begin jaren zeventig was de aanname dat Frankrijk en Engeland zouden zorgen voor de opslag van hoogradioactief afval van Nederlandse kerncentrales.² Nederland zou dan geen kernafvalprobleem hebben. Maar het liep anders en daarom wilde de regering de Noord-Nederlandse zoutkoepels gebruiken voor opslag.³

Al vanaf 1976 staan acht zoutkoepels op de lijst: Ternaard in Friesland, Pieterburen en Onstwed­de in de provincie Groningen, Schoonloo en Gassel­te-Drouwen in Drenthe en de minder zekere zoutkoepels Bourtange (provincie Groningen) en Hooghalen en Anloo (Drenthe).^{4 5 6} Daartegen was veel protest. De regering kwam in 1984 met een tijdelijke oplossing: de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland.^{7 8} De plannen voor opslag van kernafval in zoutkoepels werden daarmee op de lange baan geschoven. Op 11 februari 2025 kwam daar verandering in. We krijgen namelijk inspraak over een routekaart voor de ondergrondse opslag van kernafval.⁹

 

Deze routekaart maakt deel uit van het Nationaal Programma Radioactief Afval 2025 (NPRA 2025). De routekaart heeft ook bovengronds grote gevolgen. Opslag van kernafval onder de grond vraagt namelijk ook bovengronds veel ruimte. De regering heeft op 11 februari 2025 “een eerste schatting” gemaakt van de ruimte aan de oppervlakte die nodig is voor de berging ondergronds. Het zal gaan om een terrein van ongeveer 2.5 vierkante kilometer (dat is 1 kilometer bij 2,5 kilometer).¹⁰ Een voorbeeld. Als het eindpunt van de route de zoutkoepel Pieterburen is, moet een deel van het centrum van deze plaats afgebroken worden om bovengronds ruimte te maken.

Wat bekend is over de ligging van de top van de zoutkoepels staat in onderstaande tabel. Veel meer gegevens hierover kunt u lezen in het rapport ‘Plannen opslag kernafval in Zeeland en Noord-Nederland, een overzicht van 1960 tot 2025’ (201 pagina’s met 1063 eindnoten).