Herman Damveld, 8 maart 2024

 

De Eemshaven komt na 47 jaar niet meer voor op de lijst voor de bouw van nieuwe kerncentrales. De regering wil twee nieuwe kerncentrales laten bouwen bij Borssele in Zeeland of op de Maasvlakte bij Rotterdam. Dat staat in een op 23 januari 2024 verschenen brief van de regering.¹ De BBB, met 12 van de 43 zetels de grootste partij van Provinciale Staten Groningen, liet op 6 maart 2024 echter weten de Eemshaven weer op de lijst te willen zetten.²

Kerncentrales geven kernafval. Gedeputeerde Staten Groningen, waarvan BBB deel uitmaakt, stelde op 7 februari 2024 zich met alle beschikbare wettelijke middelen te verzetten tegen de opslag van radioactief afval in de Groninger zoutkoepels.³ Moet het kernafval van de door de BBB gewenste kerncentrales dan maar in de zoutkoepels onder Friesland of Drenthe?

 

In 1977 noemde de regering twaalf locaties voor nieuwe kerncentrales, waarvan vijf in Zeeland: Eemshaven, Urk, Ketelmeer, Flevo, Markerwaard, Wieringermeer, Maasvlakte, St. Philipsland, Tholen, Ossenisse, Bath/Hoedekenskerke en Borssele.⁴ Dat veroorzaakte veel rumoer en leidde begin jaren tachtig tot de Brede Maatschappelijke Discussie over kernenergie. Resultaat: de meerderheid van de bevolking wilde geen nieuwe kerncentrales. De regering zag dat anders en besloot in januari 1985 tot de start van de Planologische Kernbeslissing (PKB) Vestigingsplaatsen voor kerncentrales. Daarin stond dat tot op 5 kilometer geen “grote aantallen moeilijk te verplaatsen mensen” mogen wonen.⁵

Door het ongeluk met de kerncentrale in Tsjernobyl in april 1986 gingen de plannen voor nieuwe kerncentrales echter langdurig de ijskast in.

Op 10 augustus 2009 verscheen het Derde Structuurschema Elektriciteitsvoorziening (SEV III) waarin vijf locaties waren opgenomen voor een mogelijke kerncentrale: Moerdijk, Westelijke Noordoostpolderdijk, Maasvlakte, Eemshaven en Borssele.⁶ Volgens de regering kon alleen op de Maasvlakte een kerncentrale aangelegd en gebouwd worden “zonder risico’s voor significante gevolgen” voor de omgeving. Bij de andere locaties (Eemshaven, Westelijke Noordoostpolderdijk, Borssele en Moerdijk) waren kleine kansen op ongelukken met grote gevolgen.

Na inspraak kwam de regering in 2010 tot een beslissing. Vanwege de bovengenoemde zone van vijf kilometer, viel Moerdijk af omdat er te veel mensen woonden; de Westelijke Noordoostpolderdijk viel af omdat bij een ernstig ongeluk “de strategische drinkwatervoorraad in het IJsselmeer radioactief kan worden verontreinigd.” Bleven over: Eemshaven, Maasvlakte en Borssele.⁷

De Tweede Kamer nam op 10 maart 2021 met 95 tegen 54 stemmen een SP-motie aan om de Eemshaven van de lijst te schrappen; VVD, CDA en SGP waren tegen.⁸ Op 23 februari 2024 kondigde de regering aan deze locatie definitief van de lijst te halen.⁹

De Tweede Kamer nam vervolgens op 5 maart 2024 met steun van VVD, PVV, BBB, Denk, Volt, CDA, ChristenUnie, SGP, FvD en JA21 een motie aan dat in het jaar 2040 minstens vier grote kerncentrales in bedrijf zouden moeten zijn. De partijen vroegen de regering om dat “in de eerstvolgende Energienota uit te werken,” met ook een “herziening van het vestigings- en waarborgbeleid.”¹⁰

BBB van Provinciale Staten Groningen, wilde hier blijkbaar niet op wachten en liet op 6 maart 2024 weten de Eemshaven meteen weer op de lijst te willen zetten.¹¹ Daarmee loopt de BBB op de zaken vooruit.

De regering stelde op 23 februari 2024 echter ook: “Door het gebruik van twee nieuwe kerncentrales zal de omvang van het radioactieve afval toenemen. Het kabinet is zich ervan bewust dat de omgang met radioactief afval veiligheidsrisico’s met zich meebrengt en tot zorgen in de maatschappij kan leiden. Daarom werkt het kabinet aan een actualisatie van het Nationaal Programma Radioactief Afval.” Opslag van kernafval in zoutkoepels komt dus weer op de agenda.

De regering wil al vanaf 1976 opslag van kernafval in de noordelijke zoutkoepels realiseren (Ternaard in Friesland; Pieterburen, Bourtange en Onstwed­de in de provincie Groningen; Schoonloo, Gasselte-Drouwen, Hooghalen en Anloo in Drenthe).^{12 13 14} Gedeputeerde Staten Groningen, waarvan BBB deel uitmaakt, stelde op 7 februari 2024 zich met alle beschikbare wettelijke middelen te verzetten tegen de opslag van radioactief afval in de Groninger zoutkoepels.¹⁵ Moet dit kernafval dan maar in de zoutkoepels onder Friesland of Drenthe?

Dat zouden we graag willen weten.


Download "Wetenswaardigheden(kern)-8-3-2024" {pdf, 3536kB}